Міжкультурная камунікацыя - новая сучасная навука

Тэрмін «міжкультурная камунікацыя» мае на ўвазе пад сабой зносіны, тое, што адбываецца паміж людзьмі, якія належаць да розных культур. Як правіла, гэта асабістыя кантакты або масавая камунікацыя, хоць часта могуць сустракацца і такія апасродкаваныя формы, як, да прыкладу, перапіска.

Міжкультурная камунікацыя - гэта паняцце, якое вывучаецца адразу некалькімі навукамі, напрыклад, псіхалогіяй, культуралогіяй, сацыялогіяй, этнолагаў, лінгвістыкай, антрапалогіяй. Кожнае вучэнне выкарыстоўвае свае ўласныя тэорыі вывучэння дадзенай галіны ведаў.

Раздзел 1. Міжкультурная камунікацыя і яе месца сярод астатніх відаў зносін.

У залежнасці ад колькасці чалавек, якія прымаюць удзел у дыскусіі, у цэлым камунікацыю можна падзяліць на:

• Міжасобасныя. У гэтым выпадку дыялог вядзецца ў так званай малой групе, напрыклад, у сям'і ці ў цесным коле сяброў. Колькасць удзельнікаў мінімальная, а адносіны паміж імі досыць непасрэдныя. Характар такога зносін у першую чаргу прадвызначаецца павелічэннем або скарачэннем адлегласці.
• Унутрыгуртавых або межгрупповых. Дыстанцыя ўжо павялічваецца, бо узрастае і колькасць удзельнікаў дыялогу.
• Прафесійную. Зносіны толькі па пытаннях бізнесу.
• І нарэшце, міжкультурную, якая ўключае ў сябе не толькі непасрэдна зносіны (МІЖАСОБАСНЫЯ, унутрыгуртавых, межгрупповых, прафесійнае) паміж прадстаўнікамі розных народнасцяў, але і перапіску.

Раздзел 2. Міжкультурная камунікацыя. Гісторыя з'яўлення.

Першапачаткова дадзенае паняцце было ўведзена ў маўленчай ўжытак у 1950 годзе. Вядомы амерыканскі антраполаг Эдвард Т. Хол займаўся адаптацыяй дыпламатаў і рознага роду бізнесменаў з ЗША ў іншых краінах свету.

Менавіта тады вучоны вылучае неабходнасць увядзення дадзенага тэрміна. Хаця яго тэорыя была вузканакіравана і пераважна грунтавалася на розных культурных стэрэатыпах (агульнапрынятых нормах, каштоўнасцях, правілах, артэфактах пэўнага рэгіёну або краіны).

На дадзены момант пераважае разуменне культуры як сістэмы разумення ладу жыцця, нормаў і каштоўнасцяў не пэўнай краіны ў цэлым, а асобна ўзятай сацыяльнай групы. Напрыклад, культура арганізацыі, горада, пакалення. Само ж сучаснае паняцце культуры лічыцца дынамічным, бо, на думку навукоўцаў, цалкам можа відазмяняцца і падладжвацца ў залежнасці ад той ці іншай сацыяльнай сітуацыі.

На сённяшні дзень ужо цалкам можа ісці гаворка аб фарміраванні пэўнай навуковай дысцыпліны, якая будзе насіць назву "Міжкультурная камунікацыя". Сфармаваў, гэтая прыкладная навука стане незаменнай для палягчэння цяжкасцяў, якія ўзнікаюць у працэсе зносін паміж прадстаўнікамі розных культур, а таксама ў тых выпадках, калі будзе неабходна знізіць верагодны канфліктны патэнцыял. Значэнне дадзенай навукі ўзрастае ў сувязі з ўзмацняюцца працэсамі: глабалізацыяй і інтэнсіўнай міграцыяй.

Раздзел 3. Лінгвістыка і міжкультурная камунікацыя.

Падарожжа ва ўсе куткі свету становіцца ўсё прасцей і прасцей. Ні для каго ўжо даўно не сакрэт, што мы жывем у так званай глабальнай вёсцы, але гэта зусім не азначае, што ўсе людзі свету абавязаны паводзіць сябе аднолькава. У кожнага народа ёсць свае традыцыі, прыкметы, павер'і і звычаі. Часам яны здаюцца дзіўнымі і незразумелымі, а часам і зусім процілеглыя нормам, прынятым у нашай роднай краіне.

Прывяду некалькі прыкладаў

• прывітанне

Як сябе трэба весці тады, калі ты сустракаешся з чалавекам ўпершыню? Амерыканцы або канадцы абменьваюцца поціскамі рукі і глядзяць адзін аднаму прама ў вочы. У той час, калі ў многіх частках Азіі любы фізічны кантакт проста недапушчальны.

Японцам, вітаючыся, варта пакланіцца апаненту, прычым паклон павінен быць тым ніжэй, чым паважаны чалавек. Тайцы вітаюцца, сціснуўшы рукі перад грудзьмі і нахіліўшы галаву ледзь наперад, як пры малітве. У абедзвюх краінах любой глядзельную кантакт забаронены.

• адзенне

Многія краіны маюць асаблівыя правілы ў плане адзення. У мусульманскіх і азіяцкіх краінах не паложана агаляць цела, асабліва жанчынам. Яны, паводле мясцовых традыцыях, носяць толькі адзенне з доўгімі рукавамі і спадніцы ніжэй каленяў.

• Бізнес-этыкет

Усе мы ведаем, што пры дзелавым знаёмстве прынята абменьвацца візітоўкамі. Аднак мала хто здагадваецца, што міжкультурная камунікацыя прапануе цэлы звод правілаў у дачыненні да гэтага элемента дзелавой жыцця. Па-першае, на візітоўцы павінна быць абавязкова напісана ваша імя і назва кампаніі, якую вы ўяўляеце. Па-другое, зваротная бок візітоўкі мяркуе напісанне ўсяго вышэйпералічанага на мясцовым мове, на горшы выпадак на англійскай. Па-трэцяе, перад замежнай паездкай паспрабуйце даведацца як мага больш інфармацыі аб правілах ўручэння гэтай самай візітоўкі. Вы ўвогуле здзіўлены, што яны існуюць? А зря! Напрыклад, у Японіі ніхто не падпіша з вамі кантракт, калі вы не перададзіце сваю картку абедзвюма рукамі і не выдаткуеце, па меншай меры, хвіліну вывучаючы візітоўку апанента.